—του Σωκράτη Νιάρου—
«Κι αν τόσα χάθηκαν, πολλά είν’ αυτά που μένουν ίδια. Κι αν
πια δεν είμαστε η δύναμη που τον παλιό καιρό
κινούσε γη και ουρανό, η ουσία μας δεν άλλαξε:
το ίδιο είμαστε κράμα από καρδιές ηρωικές,
αδύνατες από τη μοίρα, απ’ τον καιρό, μα δυνατές από τον πόθο
να πασχίζουν, να ζητούν, να βρίσκουν και να δημιουργούν».
Στίχοι του Ά. Τέννυσον, εθνικού ποιητή της Βρετανίας,
στο στόμα της Μ, γηραιάς βρετανίδας Αρχηγού της
Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και αφεντικού του Μποντ
«Αναρωτιέμαι αν θα μπορούμε ν’ αντιστεκόμαστε αιωνίως».
Η βρετανίδα βασίλισσα στη γαλλική
ταινία Αστερίξ και Οβελίξ στη Βρετανία.
Με στωική αναισθησία, την ώρα που
ρωμαϊκές «βόμβες» διαλύουν το «Λονδίνιουμ».
Η χιουμοριστική γαλλική αλληγορία προβάλλει ως λύση την αλληλεγγύη: το μαγικό φίλτρο, που οι Γαλάτες διακινδυνεύοντας τη ζωή τους προσκομίζουν στο πολιορκούμενο «Λονδίνιουμ», αποδεικνύεται άχρηστο μαντζούνι. Η νίκη των Ευρωπαίων συμμάχων στηρίζεται στον αλτρουισμό. Παρά τις πολιτισμικές διαφορές τους, όλοι (μαζί κι ο καλοκάγαθος, ακίνδυνος Ανατολίτης μετανάστης, που τρύπωσε στη χώρα λαθραία για ένα κομμάτι ψωμί) γλεντούν τη νίκη τους σ’ ένα παράξενο πάρτι, όπου η βρετανίδα βασίλισσα φλερτάρει με τον χωριάτη Αστερίξ.
Η χολιγουντιανή αντιπρόταση; Όπως συνηθίζεται στην ιστορία του Μποντ, πρόκειται για ένα σκηνικό αόριστου, μετα-ψυχροπολεμικού τρόμου με αρκετή δόση «βρετανικότητας». Η κινεζική Ανατολή, συνεργαζόμενη με καλά δικτυωμένους βέβηλους και ψυχοπαθείς τρομοκράτες, πλήττει το «βρετανικό έθνος» (οι στίχοι που παρατίθενται πιο πάνω είναι από την Οδύσσεια του εθνικού ποιητή της Βρετανίας, Ά. Τέννυσον, και στο έργο εκφωνούνται από την Αρχηγό της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, που πασχίζει ν’ αποδείξει ότι δεν ξόφλησε ούτε η ίδια ούτε κι ο Μποντ, παρά την προχωρημένη τους ηλικία). Το βασικό μήνυμα της ταινίας είναι ότι ο 007 δεν έχει απλώς το ηθικό δικαίωμα, μα και την επιτακτική υποχρέωση να ξαναπιάσει δουλειά εναντίον του (όποιου) Κακού.
Κλείνοντας, μάλιστα, το μάτι στους οπαδούς του εσχατολογικού ανορθολογισμού, ο Μποντ μουρμουρίζει κάποια στιγμή τη φράση «Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος», επικαλούμενος το διάσημο μυθιστόρημα του Χάξλεϋ, όπου παρουσιάζονται οι φρικαλέες πρακτικές ενός μελλοντικού παγκόσμιου κράτους. Συμπέρασμα: η Βρετανία, όπως φαίνεται, σηκώνει ξανά το λάβαρο του νέο-εθνικισμού στη μετα-αυτοκρατορική εκδοχή του (η «βρετανικότητα», άλλωστε, του Μποντ έχει συζητηθεί ευρύτερα στις λογοτεχνικές και κινηματογραφικές σπουδές[1]).
Οι δημοσκοπήσεις, άλλωστε, δείχνουν ότι ο ευρω-σκεπτικισμός του κ. Φάρατζ, του «φιλέλληνα» προέδρου του Κόμματος Ανεξάρτητης Βρετανίας, έκανε τη δουλειά του: μόλις το 1/3 της βρετανικής κοινής γνώμης επιθυμεί την παραμονή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η εν μέρει κρατική γαλλική παραγωγή αντίθετα δείχνει να απευθύνει φιλικό κάλεσμα στη Βρετανία. Το κάλεσμα αυτό μας αφορά. Αν η επιβίωση των ευρωπαϊκών λαών περνά πράγματι μέσα απ’ την αλληλεγγύη, τότε ο μεσογειακός, ευφυής κι ερωτιάρης (αν και μπατίρης) Αστερίξ νομίζω πως μας ταιριάζει καλύτερα.
[1] Βλ. ενδεικτικά J. Chapman, «Bond and Britishness», στο: E. P. Comentale, St. Watt,, S. William (ed.), Ian Fleming and James Bond. The cultural politics of 007, Indiana University Press, 2005, σ. 129-143.
dimart 